Belle de Zuylen: Reality and Fiction
The private life of a female author has often been felt as intriguing and has given way to not always discreet comments and to fictionalization. This also happened to Isabelle de Charrière / Belle de Zuylen. Although she was a great letter writer herself and, in fact, "documented" her own life, several authors have felt inspired by it and produced narratives, in text, film or theatre play, based more or less on this very correspondence.
Most recently Dutch novelist and philosopher Joke Hermsen published a novel about an episode of Belle de Zuylen’s life: De liefde dus (Love, actually). This is not only a re-writing of the author's life, but also the filling of a "gap". Indeed it is well known that Charrière herself has destroyed important parts of her correspondence, and that later - during the nineteenth century - members of her family continued the destruction, in particular of letters which had been seen by the French critic Sainte-Beuve.
In particular the relationship between Isabelle de Charrière and the young Charles Dapples (1758-1842) remains mysterious by the loss of all the letters exchanged between them, except one, and by some intriguing remarks in other letters by Charrière and by Benjamin Constant. In his biography, Cecil P. Courtney wonders:
"Why should the mention of the name of Charles Dapples by her husband have had such an effect on Isabelle de Charrière? [..] One possible explanation is that Dapples was none other than the young man to whom she had formed a romantic attachement in 1784 or earlier and who, according to Benjamin Constant, abandoned her to marry another woman. [...]" (Courtney Biography, 484).
This "romantic attachement" has been taken by Joke Hermsen as the subject of her novel - which is in part epistolary, like most of Charrière's own novels, and integrates some of the questions which have been asked by Charriéristes during the last decades, such as the one concerning possible contacts between Dutch novelist Betje Wolff and Charrière.
The "Genootschap Belle van Zuylen" organised, together with the NEWW project, a meeting where the relationship between history and fiction has been discussed (in Dutch language).
27 september 2008
Auditorium van het nieuwe Utrechts Archief
Hamburgerstraat 28 (www.hetutrechtsarchief.nl)
Programma
10.00
Ontvangst en koffie
10.30
Welkomstwoord door Nettie Stoppelenburg, namens Het Utrechts Archief
10.40
Belle van Zuylen : werkelijkheid en fictie
Korte inleiding (in het Engels) op het thema, door Cecil P. Courtney, biograaf van Belle van Zuylen en een van de eerste bezetters van de Belle-van-Zuylen-leerstoel van de Universiteit Utrecht.
10.50
La Dame du Pontet. Isabelle de Charrière : toneelstuk over het leven van Belle van Zuylen in Zwitserland, geschreven door Anne-Lise Tobagi en deze winter gespeeld in het theater van Colombier, bij Neuchâtel. Enkele fragmenten van een DVD-opname van dit stuk werden vertoond (Franstalig; teksten beschikbaar).
11.15
De liefde dus : roman over een mysterieuze periode uit het leven van Belle van Zuylen, die Joke Hermsen begin van dit jaar publiceerde, en die al veel lezers heeft gevonden. In een korte lezing ging Joke Hermsen nader in op haar beweegredenen, haar keuze voor het roman-genre, en op haar voorafgaande bronnenonderzoek
11.45
Discussie over de verhouding tussen werkelijkheid en fictie, en de mogelijkheid om m.b.v. fictie de waarheid te achterhalen. Hieraan namen deel:
- Joke Hermsen (schrijfster),
- Nettie Stoppelenburg (Utrechts Archief),
- Cecil P. Courtney (biograaf Belle van Zuylen),
- Jan van der Haar (vertaler en "vertegenwoordiger" van Rita Monaldi en Francesco Sorti, auteurs van historische romans, die op 11 december a.s. de Belle-van-Zuylen-lezing zullen houden),
- Henk Nellen (biograaf van Hugo de Groot).
De discussie stond onder leiding van Greetje van den Bergh (vertaalster van de brieven van Belle van Zuylen).
12.30
Ter afsluiting is het nieuwe nummer gepresenteerd van de Cahiers Isabelle de Charriere / Belle de Zuylen Papers. Het thema van dit derde nummer sluit mooi aan bij het onderwerp van de bijeenkomst:
Belle de Zuylen facing men:
correspondents, lovers or fictitious figures
12.45
De traditionele "vin d’honneur" werd aangeboden namens de Zwitserse ambassade, door de heer Robert K. Steiner, Ministre, suppléant de l’Ambassadeur.
13.15
Lunch en gelegenheid om boeken te kopen, te laten signeren, en om het nieuwe nummer van de Cahiers Isabelle de Charriere / Belle de Zuylen Papers aan te schaffen (gratis voor leden; € 12 voor niet-leden). Ook zijn er oude nummers te koop.
Tevens gelegenheid om u uit te spreken over de plaats van Belle van Zuylen in de Utrechtse Literaire Canon.
14.30
’s Middags was er gelegenheid om:
- mee te doen aan een wandeling langs "Belle-plekken" in Utrecht, voorbereid door de leesgroep van het Genootschap: het betrof een voorlopige versie van de wandeling die gaat worden aangeboden en verzorgd door het Utrechtse Gilde. De wandeling begon in het Academiegebouw aan het Domplein, waar in de Belle-van-Zuylen-zaal de vitrine opnieuw is ingericht door Het Genootschap Belle van Zuylen in samenwerking met het Universiteitsmuseum. Hij is gewijd aan de episode uit de herfst van 1764, die Belle van Zuylen aanleiding gaf tot het schrijven van haar fabel Le papillon et les deux araignées.
Of om:
- het nieuwe gebouw van Het Utrechts Archief te bezichtigen, m.n. ook de expositie in de benedenverdieping; voor deze gelegenheid waren daar ook een aantal originele archiefstukken in te zien, die betrekking hebben op Gijsbert Jan van Hardenbroek en zijn liefde/bewondering voor Belle van Zuylen. Deze stukken zijn vrij kort geleden door Kees van Strien ontdekt. De teksten zijn gepubliceerd in zijn boek Isabelle de Charrière (Belle de Zuylen). Early writings, New Material from Dutch Archives (Leuven: Peeters, 2005).
De bijeenkomst is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Gemeente Utrecht.
SvD, October 2008
- Conferences > Study days > Belle de Zuylen
- Activities > Highlights > Belle de Zuylen > Genootschap Belle van Zuylen > Reality and Fiction