Jump to: navigation, search


Nellie van Kol




Nellie van Kol was een zeer actieve vrouw. Kort na haar dood (in Utrecht) schrijft haar dochter: ‘Zoolang ik terugdenken kan, zie ik ma zittend aan de schrijftafel, want zij moèst – al het andere opzij zettend – werken, werken voor anderen’. Geboren in Den Bosch en opgeleid tot onderwijzeres, vertrekt zij in 1875 naar Nederlands-Indië. Ze ontmoet daar haar man en krijgt vier kinderen, van wie er twee heel jong sterven. In 1892 komen zij definitief terug naar Nederland.

Hier houdt ze het contact met Indië aan (zo correspondeert ze met Kartini), maar ze wordt ook medeoprichtster van de ‘Vereeniging Onderlinge Vrouwen-bescherming’ (1897), die ongehuwde en alleenstaande moeders steunt. Wat betreft de rechten van buitenechtelijke kinderen neemt Nellie van Kol, die ook redactrice is van het socialistische blad De Vrouw (1893-1900), een radicaler standpunt in dan bijvoorbeeld Wilhelmina Drucker: ze heeft er geen probleem mee de namen van de verwekkers bij de politie te laten registreren.

Haar aandacht gaat steeds meer uit naar kinderlectuur. Beroemd wordt haar Gids-artikel uit 1899 ‘Wat zullen de kinderen lezen?’. In de jaren 80 was Van Kol al redactrice geworden van de Indische kindercourant. In 1895 begint ze Ons Blaadje, om arbeiderskinderen van goedkope en goede lectuur te voorzien. Vanaf 1898 volgt de ‘Volks-Kinderbibliotheek van Nellie’, waarin tot 1914 88 deeltjes verschijnen. Haar lezertjes reageren er ook op; Frans Netscher noemt haar in 1898 niet voor niets ‘De Kinderkoningin’.

Na haar dood publiceert Nienke van Hichtum, die ook aan Ons Blaadje meegewerkt had, Nellie's groote vertelselboek. Sprookjes en vertellingen van Mevrouw van Kol. Dat bevatte plaatjes: die waren altijd afwezig geweest omdat ‘Nellie haar werk zoo goedkoop wou maken als ‘t maar kon, opdat ook arme ouders het voor hun kinderen konden koopen’.




SvD, February 2016




Personal tools