---

Revision as of 17:10, 14 February 2016

Johanna Naber

Johanna Naber, geboren te Haarlem, was de eerste geschiedschrijfster van de Nederlandse vrouwenbeweging. Gestimuleerd door haar vader, maar zonder dat ze een academische opleiding had genoten, publiceerde zij een groot aantal historische studies, die praktisch zonder uitzondering ‘herstory’ betreffen. Met de meeste van de hier gepresenteerde vrouwen was zij in contact: ze las hun werk, werkte met hen samen of behandelde ze als historische figuren. En ze richtte zich daarbij vooral tot lezeressen; haar biografie over Fredrika Bremer droeg zij bijvoorbeeld op aan een vriendin.

Tot halverwege de 19e eeuw schreven historisch geïnteresseerde vrouwelijke auteurs vooral romans, waarin ze periodes uit de geschiedenis tot leven wekten: naast Geertruida Bosboom-Toussaint waren dat Betsy Hasebroek, Wallis, Elise van Calcar, Catharina van Rees en Nicolina Sloot, maar bijvoorbeeld ook Margaretha Maclaine Pont en Reinoudina de Goeje. Naber, die – volgens Maria Grever – over zichzelf zei dat ze ‘geen greintje fantasie’ bezat, las hun werk, en bewonderde de grondigheid van Bosboom-Toussaint. Maar ze had een voorkeur voor de levendiger stijl van Maclaine Pont.

Met de vrouwen die de Nationale Tentoonstelling voor Vrouwenarbeid (1898) voorbereidden, werkte zij samen, en ook internationaal speelde Naber een rol. Zowel de schrijfsters wier werk haar ‘iets te zeggen’ had gehad, als de vrouwen met wie zij samenwerkte nam zij op in haar geschiedschrijving – en dat deed zij in een steeds internationaler perspectief. Bij de Groningse uitgeefster Geertruida Römelingh publiceerde ze in 1909 Wegbereidsters, waar ze vooral ingaat op de Engelse ‘voormoeders’; in een latere herdruk zal ze de Nederlandse Barbara van Meerten Schilperoort vergelijken met Elizabeth Fry, Anna Reynvaan met Florence Nightingale, etc.

SvD, February 2016

---

• Conferences and activities > HERA TTT meetings > Dutch meeting 2015: Workshop and Exhibition > 19 19th-century Dutch women authors > Naber