Jump to: navigation, search


Anna de Savornin Lohman




De ondertitel van één van haar werken is tekenend voor deze Haagse schrijfster: Over boeken en schrijvers. Subjectieve opstellen. Anna de Savornin Lohman heeft geen enkele aarzeling om haar mening nadrukkelijk te formuleren. De toon waarop zij bijvoorbeeld Selma Lagerlöf neerzet is die van een autoriteit: ‘Een schrijfster als Selma Lagerlöf heeft haar naam gemaakt. Men leest haar in elk geval; of men 't eene boek mooier vindt dan 't andere of niet, zij is er’. In 1902 noemt Jan ten Brink in zijn Geschiedenis der Noord-Nederlandsche Letteren haar ‘krachtigen greep’, haar ‘onafhankelijkheid en bijna brutale oprechtheid’.

In recensies komt ze er makkelijk toe om auteurs (mannen én vrouwen) en hun werk volledig af te kraken, wat uiteraard tot conflicten leidt. Haar correspondentie getuigt van de manier waarop zij zich in die gevallen verdedigt.

Tussen 1902 en 1915 is ze – als opvolgster van Johanna van Woude – hoofdredactrice van De Hollandsche Lelie, waardoor ze veel contact heeft met collega-schrijfsters. Ze transformeert het van oorsprong kinderblad tot een opinieblad van formaat. Maar ook buiten het tijdschrift reageert ze op binnen- en buitenlandse auteurs, bijvoorbeeld op Laura Marholm’s Buch der Frauen (1895) in haar De liefde in de vrouwenquaestie (1898). Daarmee gaat ze ook in tegen de bestseller van Cecile Goekoop-de Jong Hilda van Suylenburg, wat weer leidt tot reacties van Margaretha Meijboom en Cornélie Huygens.

Haar opvatting over het huwelijk illustreert ze in een briefje aan Top Naeff: indien gehuwd of geëngageerd, zou ze alléén aan die man willen toebehoren. Als ze in 1915 trouwt met H.T. Spoor, stopt ze ook inderdaad met het redactiewerk. Spoor overlijdt vier jaar later. Ze hertrouwt niet. Wel publiceert ze nog, in 1921, onder de naam Anna Spoor-de Savornin Lohman: Levensraadselen.




SvD, February 2016




Personal tools